PCD??

17.000 jongeren die van begin tot eind letterlijk ieder woord van ieder lied meezingen. Wonderlijk en bijzonder knap hoe een artiest dit voor elkaar weet te krijgen. De artiest in kwestie? Olivia Rodrigo. Enkele weken geleden was ze in de Ziggo Dome en mijn dochter (15) en ik (oud) waren erbij. Een prachtig concert. En dan is het voorbij.

Op de terugweg zei mijn dochter: ‘Hoop niet dat ik morgen PCD heb’. Waarop ik reageerde: ‘Dat je wat hebt?’ De uitleg die volgde: ‘PCD, Post Concert Depression. Dat is dus, dat als je na een concert je filmpjes terugkijkt, je ‘depressed’ raakt omdat het concert voorbij is en het niet meer terugkomt.’ Ik stond versteld: ‘Serieus?? Is dit echt iets? Nee toch hoop ik?’ Mijn dochter glimlachte: ‘Ja zeker wel. Dat is iets. Er zijn allemaal filmpjes van op TikTok’. ​https://vm.tiktok.com/ZIJnsEq7j/

En het is ook nog zo. Een zielig pianomuziekje, een getekend poppetje en een uitleg van het fenomeen PCD. Het zijn een soort kennisclips. Er wordt jongeren stap voor stap uitgelegd hoe ze een PCD kunnen hebben. Het is bijna zelfs een soort directe instructie met als doel het bereiken van PCD.

Dat jongeren vatbaar zijn voor dit soort social media instructie, lijkt het onderzoek van Fremer et al. (2022) te tonen. Ze rapporteren over de plotselinge verspreiding en toename van Tourette-achtig symptomen onder jongeren. Opeens verschenen in Duitsland allerlei jongeren met vergelijkbare tics. Fremer et al. concluderen dat deze jongeren niet echt Tourette hebben, maar het gaat om een ‘mass social media-induced illness’. De symptomen van de jongeren overlapten namelijk sterk met die van de populaire Duitse YouTuber Jan Zimmerman. Ze namen de tics dus gewoon over. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36203825/

Interessant aan de studie van Fremer et al. (2022) is dat een bepaalde groep jongeren vooral vatbaar lijkt te zijn voor social media induced illness. Jongeren met angsten, depressie, obsessief-compulsief gedrag en abnormaliteiten in sociaal gedrag. Zoiets zou natuurlijk ook kunnen gelden voor Post Concert Depression, of algemener: depressie. En de vraag is dan: maakt social media nu depressief of zitten depressieve jongeren gewoon meer op social media?

Vidal et al. (2024) hebben recent getracht hier enig licht op te schijnen. Resultaten laten zien dat social media gebruik en depressiviteit samenhangen en een hoog gebruik van social media dus een teken kan zijn van depressiviteit. Ze vonden echter niet dat de depressieve symptomen toenemen door meer social media gebruik. Aan de andere kant vonden ze wel dat meer social media gebruik samenhangt met minder sporten, meer cannabis gebruik en binnen zijn. Zaken die weer samenhangen met depressiviteit. https://link.springer.com/content/pdf/10.1007/s11469-024-01313-0.pdf

Complex allemaal en het laatste woord is er nog lang niet over gezegd. Gelukkig was van PCD bij mijn dochter geen enkele sprake. Wel zag ik duidelijk symptomen van een ander fenomeen. Het fenomeen ‘nagenieten’. Blij zijn dat je er was en het mee mocht maken. En dat je beelden op je telefoon hebt die daarvan getuigen. Misschien moeten we daar tijdens deze welverdiende zomervakantie eens wat vrolijke TikTokjes over maken.

Ik wens iedereen namens iedereen van het lectoraat Vernieuwend Onderwijs een hele fijne, vrolijke vakantie toe.

Symen van der Zee