Helen Parkhurst

Helen Parkhurst is geboren op 8 maart 1886 in het plaatsje Durand in Pepin County in de staat Wisconsin. Uit haar vroege jeugd is een bijzondere anekdote bekend. Op vijfjarige leeftijd kan Helen al zo goed lezen, dat ze gevraagd wordt om op de zomercursus van het l’epin County Teacher’s Institute als studieobject haar kunsten te vertonen. Vanaf dat moment is ze er een regelmatige gast en staat het voor haar vast dat ze onderwijzeres wil worden.

De vroege contacten op de lerarenopleiding leiden ertoe dat Helen, als ze in 1904 haar high school-diploma behaalt, diezelfde zomer een elementair Teacher’s Exam kan doen. Ze slaagt glansrijk en start vervolgens als jonge leerkracht van net zeventien jaar haar carrière op een eenmansschooltje in het naburige Waterville. Na dat jaar vertrekt ze voor twee jaar naar Hudson Wisconsin, waar ze dan ook al als supervisor bij de Rural Training School for Teachers in dienst treedt.

In deze periode leest Parkhurst het boek Mind in the Making van Edgar James Swift (1908). Van hem neemt ze het idee van het werken in laboratories over. Later zal ze in haar werk ook de invloed van Emerson erkennen, die haar gesterkt heeft in de kritiek op de betekenisloosheid en starheid van het oude Amerikaanse klassikale onderwijssysteem.

De eerste grootschalige toepassing van haar onderwijsideeën vindt plaats in 1910 aan de Edison School in Tacoma, Washington. Ze geeft daar een jaar les, waarna ze opnieuw als supervisor gaat werken, ditmaal aan de opleiding in Ellensburg. In 1913 wordt Parkhurst directeur van de afdeling basisonderwijs van het Central Teacher’s College in Stevens Point in Wisconsin. In datzelfde jaar presenteert Montessori in New York haar methode.

Er is een overweldigende belangstelling voor haar lezingen en boeken. Parkhurst besluit studieverlof te nemen om zich in het Montessori-onderwijs te verdiepen. Ze reist naar Rome waar ze Montessori’s tweedeinternationale training volgt. De kennismaking met Maria Montessori leidt tot een periode van intensieve samenwerking. In 1915 is Montessori weer in Amerika. Parkhurst helpt haar bij het realiseren van Montessori-demonstratieklassen, onder andere op de Wereldtentoonstelling van San Francisco.

Ze wordt de officiële vertegenwoordiger en plaatsvervanger van Montessori in de Verenigde Staten en reist het land door om lezingen te houden. Ze is ook betrokken bij de stichting van scholen, leidt leerkrachten op en behartigt de financiële belangen van Montessori.

Dalton School

Maar Parkhurst krijgt behoefte om een eigen weg in te slaan. In 1918 zijn er geldproblemen en spanningen rond de verdere verspreiding van het gedachtegoed van Montessori. Bovendien nemen de Verenigde Staten in 1917 deel aan de Eerste Wereldoorlog, waardoor het Italië van Montessori een vijand van het land wordt. Parkhursts inhoudelijke kritiek betreft vooral de verregaande individualisering. Zelf zoekt ze meer de balans tussen de maatschappelijke eisen die aan het onderwijs gesteld worden en de persoonlijke doelen van leerlingen.

Ze besluit om zelf nieuwe experimenten op te zetten en sticht in New York de Children’s University School. De steenrijke vrouw W. Murray Crane helpt haar in 1919 bij het introduceren van haar ideeën op de Upway Field School in Pittsfield, een school voor gehandicapte jongens, en in 1920 op de Public High School in Dalton. De school in Dalton is de eerste openbare high school, die opgezet wordt volgens het Laboratory Plan. Met dank aan haar geldschieter vernoemt ze haar onderwijskundige beginselen naar het dorpje Dalton. De Children’s University in New York krijgt in 1924 de naam Dalton School, New York, Parkhurst zal er tot 1942 directeur blijven.

Internationale bekendheid

In 1920 is er internationale belangstelling. Uit Engeland komen Saunderson en Rennie haar Dalton Laboratory Planonderzoeken. Al in datzelfde jaar publiceert Rennie hierover en komt het tot een daltonexperiment op de Streatham County Secondary School in Londen. Andere experimenten volgen.

Een serie artikelen van Parkhurst over het Dalton Laboratory Plan in de Times (1921) en de publicatie van het boek Education on the Dalton Plan (1922) leiden tot een nog grotere bekendheid. Deze publicaties zorgen voor een golf van uitnodigingen om lezingen te houden. Parkhurst reist de wereld rond en is regelmatig present op de verschillende wereldconferenties van de New Educational Fellowship, in die tijd het belangrijkste internationale forum voor reformpedagogen.

In 1937 wordt ze onderscheiden door de Keizer van Japan voor haar bijdrage aan het Japanse onderwijs. Ze ontmoet de keizer persoonlijk, wat een unicum genoemd mag worden, omdat dit voor ongetrouwde vrouwen verboden was. Een officiële verklaring waarin verkondigd werd dat Parkhurst getrouwd was met haar werk, redt de situatie.

Interviews met kinderen

Buiten haar reizen om concentreert Parkhurst zich in de jaren dertig vooral op haar school in New York. Ze zet niet in op de verdere verspreiding van het daltononderwijs en publiceert weinig. Ook een goede opleiding voor daltonleerkrachten komt niet van de grond. In Amerika daalt tijdens de crisistijd de belangstelling voor onderwijsvernieuwingen tot het nul punt.

Dit alles leidt ertoe dat het daltononderwijs in Amerika niet breed verspreid is als Parkhurst haar directeurschap van de school in New York in 1942 beëindigt. In 1942 trekt Parkhurst zich uit het onderwijs terug. Ze begint aan een nieuwe carrière en gaat psychologie studeren. Ze treedt daarna in de publiciteit met aansprekende pedagogische thema’s uit ‘de wereld van het kind’. Daarvoor interviewt ze kinderen, eerst met een draagbare bandrecorder, later in de studio in haar appartement. Deze interviews hebben verschillende radio- en televisieprogramma’s tot gevolg: Child’s World (1947), It’s a Problem (1952–’53), The World of Sound (1953) en Growing Pains (1954–’55).

Ze bespreekt met kinderen ervaringen, gedachten en problemen rond onderwerpen als liegen, stelen, straf, geweten, dood en God. Door een sfeer van veiligheid en vertrouwen en een open en respectvolle manier van vragen stellen, is ze in staat kinderen ongedwongen en eerlijk over deze onderwerpen te laten vertellen.

De vele interviews bieden een schat aan informatie, die Parkhurst in 1951 gebruikt voor het boek Exploring the Child’s World. In 1962 volgt het boek Growing Pains. In 1963 publiceert ze de documentairevertelling Undertow. Het vertelt het authentieke verhaal van de delinquente Tony, een jongen die Parkhurst veelvuldig geïnterviewd heeft. Het boek is een aanklacht tegen de maatschappij die toelaat dat jongens als Tony, die geboren worden in de achterbuurten van New York, in het leven nooit een eerlijke kans krijgen.

Haar laatste jaren brengt Parkhurst door in Starbridge, Connccticut. Samen met haar vriendin en partner Dorothy R. Luke maakt ze in 1957 nog een laatste reis naar Europa. Tijdens die reis opent ze in Rotterdam de Helen Parkhurstschool en wordt ze benoemd tot Officier in de Orde van Oranje Nassau.

Als er in 1958 in Amerika hernieuwde belangstelling is voor het Montcssori-onderwijs, raakt Parkhurst weer betrokken. Ze geeft lezingen en helpt bij het opzetten van nieuwe scholen. Ook treedt ze in 1969 weer in contact met haar eigen Dalton School in New York.

De laatste jaren werkt Parkhurst aan een autobiografie en een biografie over Montessori. Beide projecten komen niet tot een afronding. Ze sterft op 1 juni 1973 aan de gevolgen van een zware val.

René Berends