DaltonCafé 12 april: 1 jaar corona en daltononderwijs

Op 9 april 2020 organiseerden we ons eerste DaltonCafé; digitaal onder de druk van de omstandigheden. De vraag die we toen stelden was: Hoe gaat het lesgeven ons nu af gezien de noodzaak van afstandsonderwijs en hoe geven we vorm aan daltononderwijs op afstand?  Uit de reacties in de chat en op de evaluatie konden we opmaken, dat het een jaar geleden heel erg ging over digitale vaardigheden van collega’s én leerlingen, over het werken met teams, over hoe je je scherm kon delen en over hoe je privé en werk gescheiden moest houden. We hadden een paar collega’s uitgenodigd om te laten zien hoe zij op afstand les geven. De deelnemers aan het DaltonCafé waardeerden deze vorm van kennisdeling positief. In het voorjaar besloten de organisatoren van het DaltonCafé (Vera Otten, Patrick Sins en Marja Out) om een jaar later weer een DaltonCafé te organiseren volgens de opzet van een jaar geleden: we vragen collega’s uit het veld om best practices.

Op 12 april stonden de volgende vragen centraal:

Wat is er veranderd aan ons onderwijs?

Hoe geef je in deze omstandigheden vorm aan daltononderwijs?

Welke ontwikkelingen wil je vasthouden? 

Het werd al snel duidelijk dat we reuzestappen hebben gemaakt in de digitale ontwikkeling van ons onderwijs en dat er genoeg is dat we willen behouden voor de coronavrije daltontoekomst. Mariette Aben (Casimirschool Gouda), Daphne Florentinos (obs De Uijtkijck in Baarn) en Marian Soullié (De Leeuwerik in Leiderdorp) gaven gehoor aan onze oproep om hun voorbeelden uit de praktijk te presenteren.

Mariette heeft presentatievaardigheden gedigitaliseerd. In de ‘oude’ situatie waren er 4 presentaties per keer waar alle leerlingen bij zaten. Tijdens de lockdown kon dat niet meer, maar Mariette wilde wel verder met het aanleren van presentatievaardigheden. Ze heeft via Classroom de leerlingen de gelegenheid gegeven om dag en tijd van de presentatie aan te geven en om zelf leerlingen uit te nodigen. Ze zorgde voor criteria met praktische en inhoudelijke randvoorwaarden en duidelijke regels voor feedback. Leerlingen die niet waren uitgenodigd maar wel geÏnteresseerd in het onderwerp konden zichzelf aanmelden voor de meet. Deze opzet bleek een gouden greep die Mariette nu ook na de lockdown gebruikt. Het voordeel is dat schuchtere leerlingen een klein publiek kunnen uitnodigen. Ook het feit dat leerlingen zichzelf aan kunnen melden of uitgenodigd worden maakt uit voor de kwaliteit van de feedback die de leerlingen geven. Die is erop vooruit gegaan.

Daphne presenteerde haar praktijkparel: werken met QR-codes. Tijdens de lockdown werd het duidelijk dat er meer verlengde instructie nodig was voor leerlingen. Voor allerlei instructies werd een QR-code gemaakt: rekenvaardigheden, spelling, maar ook (prenten)boeken kwamen achter een QR-code. De collega’s van De Uitkijck haakten aan en er is inmiddels een eigen YouTube kanaal gemaakt met extra uitleg en filmpjes. Alle leerlingen hebben inmiddels een eigen iPad of chromebook. De meeropbrengst van het werken met de QR-codes is dat alle leerstof nu gedocumenteerd is en dat alle leerlingen maatwerk krijgen. Extra belangrijk aangezien De Uitkijck een multiculturele school is. Het docententeam is erg enthousiast en gaat helemaal los in het maken van filmpjes. Een volgende stap is het betrekken van leerlingen bij het maken ervan.

Marian is gaan werken met doelencheckers. Ze wilde zien of de leerlingen echt begrepen wat ze hadden geleerd. Voor Marian was een belangrijke motivatie voor het doelgericht werken een uitspraak van een leerling: “Ik wil graag weten of ik het echt kan.” Er zijn geen rekentoetsen meer op De Leeuwerik. De leerlingen zien in hun Snappet waar ze zijn. Marian heeft op basis van het Nieuwlerenboek doelencheckers gemaakt: de ontleedchecker en de cijferchecker. Leerlingen mogen een doel wegvinken als ze de vaardigheid beheersen. Als de check niet goed is gegaan staan er in Teams extra oefeningen. De leerlingen worden door deze aanpak veel meer eigenaar van hun leren. Een leerling vroeg boijvoorbeeld om meer tijd in de weektaak voor de doelenchecker! Er zijn leerlingen die starten zonder instructie omdat ze al weten dat ze de stof en vaardigheden beheersen. Over het algemeen komen leerlingen wel naar haar toe als ze het niet snappen en ze kent haar pappenheimers. Marian heeft de checkers gepubliceerd op haar website www.soullie.nl. De uitdaging voor Marian is nu: wat bied je leerlingen aan die al snel klaar zijn? Het Spinoza Lyceum geeft aan dat de wiskundesectie in de brugklas ook bezig is met lesdoelgericht leren. Het Dollard College is ook geïnteresseerd: dit biedt mooie perspectieven voor samenwerking richting doorlopende leerlijnen van po naar vo!

Het was duidelijk dat deze vorm van het DaltonCafé (een open podium voor het delen van best practices) gewaardeerd wordt en dat we ook volgend jaar een combinatie van onderzoekspresentaties en best practices zullen aanbieden in het DaltonCafé.

Verslag: Marja Out

Het DaltonCafé is een initiatief van Vera Otten, Patrick Sins en Marja Out namens de Nederlandse DaltonVereniging

Toekomstige DaltonCafés: altijd op een maandag om 16.00 uur