Patrick Sins en René Berends, lectoraat Vernieuwingsonderwijs Saxion en Thomas More hogeschool
Met het lectoraat Vernieuwingsonderwijs organiseren we de bijeenkomsten van de Dalton Onderzoeksgroep, waar met belangstellende ‘daltonianen’ uitgewisseld wordt over het doen van praktijkonderzoek in het daltononderwijs. Nu het organiseren van fysieke bijeenkomsten niet mogelijk is, heeft het lectoraat samen met de Nederlandse Dalton Vereniging onlangs het eerste Digitale Dalton Café georganiseerd. Het café was een groot succes! Bijna 50 mensen hadden zich ingeschreven en deden mee en konden luisteren en reageren op bijdragen van drie daltonleraren. Het thema van hun presentaties was uiteraard: Hoe geef je online daltononderwijs? Hier doen we kort verslag van de belangrijkste inzichten van het Dalton Café. Doe er je voordeel mee!
Dalton digitaal
De leiding van het Digitale Dalton Café was in handen van Vera Otten-Binnerts, onderzoeker bij het lectoraat en bestuurslid van de NDV, Marja Out, leidinggevende op het Spinozalyceum in Amsterdam en ook bestuurslid van de NDV en Patrick Sins. De drie online-presentaties werden gehouden door Annette Post van de basisschool De Groen in Dedemsvaart, Charlotte en Rachel, docenten op Dalton Den Haag en door Yvonne de Weerd, wiskundedocent op het Spinozalyceum. Vera startte de bijeenkomst met de mededeling dat ook binnen het montessorionderwijs diezelfde middag een soortgelijke online-bijeenkomst gehouden was. We brachten de stelling in dat kinderen in het vernieuwingsonderwijs in de huidige situatie voordeel zouden moeten hebben vanwege het accent dat gelegd wordt op het zelfstandig werken en leren. Dit werd door de aanwezige daltonleraren beaamd.
Tijdens de presentaties van onze daltontoppers passeerden allerlei digitale leerplatformen en mogelijkheden de revue. Omgevingen als COOL (Cloudwise Online Onderwijs Leerplatform), LessonUp en Magister maken het goed mogelijk om invulling te geven aan daltononderwijs op afstand. Zo kunnen interactieve lessen worden verzorgd voorzien van video’s en afbeeldingen, opdrachten kunnen worden ingeleverd en van feedback worden voorzien. Formatief evalueren vindt ook plaats door leerlingen bijvoorbeeld interactieve vragen te stellen en door te quizzen. Een mooi voorbeeld van digitaal daltononderwijs is dat leerlingen kunnen werken aan een digitale weektaak en zelf hun werk kunnen organiseren.
Wel verloopt het organiseren van dalton op afstand met de nodige trial-and-error. Het bekijken van het vele werk dat leerlingen inleveren en ook het beoordelen van het werk is volgens de leraren nu omslachtiger. Al het werk moet individueel per kind gedownload worden en er is veel werk dat gecontroleerd moet worden. Bovendien loopt het contact met leerlingen over de feedback op het werk nog stroef. Als je het positief zou uitleggen kan je het proefondervindelijk onderwijs noemen. Hoe dan ook: hulde voor de daltonleraar!
Dalton op afstand en kernwaarden
Hoe krijgen de daltonkernwaarden invulling in het digitale daltonderwijs? Tijdens het Dalton Café blijkt dat de vrijheid die in het daltononderwijs wordt nagestreefd door de huidige omstandigheden wordt georganiseerd. Wat bijzonder goed gaat, is hoe kinderen omgaan met de vrijheid die ze noodgedwongen krijgen. Ze voelen zich heel verantwoordelijk voor het werk dat ze thuis moeten doen. Je ziet ook dat het thuiswerk een gevoel van ‘eigenaarschap’ creëert. De zelfstandigheid van de kinderen is volgens de aanwezige daltonleraren ook goed. Leraren zijn verrast door het zelfoplossend vermogen van kinderen als er zich problemen voordoen.
De werkwijze die er nu is ontstaan benadert volgens de daltonleraren eigenlijk de ‘ideale daltonsituatie’. Zo is er geen schoolbel en kinderen kunnen veel meer ongestoord, in hun eigen tempo en naar eigen keuzes werken. Ook zien leraren een grotere mate van zelfstandigheid bij kinderen in het plannen, het maken en afmaken van het werk. De doelgerichtheid is bij sommige leerlingen zelfs hoog. De uitwerking van de kernwaarden vrijheid en zelfstandigheid mis je als je volgens het normale rooster in je eigen lokaal werkt. Een mooi punt om mee te nemen voor als de scholen weer opengaan.
Leerlingen missen vooral elkaar op het moment. Tuurlijk, er wordt digitaal samengewerkt. Zo werken leerlingen samen aan een presentatie, ze maken samen een krant of socializen met elkaar op een digitale hangplek. Maar toch: samenwerken op afstand blijft een gemankeerde vorm van samenzijn en samenwerken. Een groot gemis is toch het met elkaar zijn. Sommige daltonleraren maken zich dan ook zorgen als het gaat om het sociaal en emotioneel welbevinden van hun leerlingen. Het daltononderwijs kan dus wel voor een belangrijk deel digitaal, maar dat typisch menselijke aspect -samenwerken – kan niet met een computer.
Samenvattend
In de situatie waarin we verkeren, hebben we ontdekt dat daltonleerlingen gewend zijn aan zelfstandig werken. Daltonleraren geven aan dat ze dit in grote lijnen terugzien. Kinderen gebruiken de vrijheid die ze nu meer hebben en voelen zich verantwoordelijk voor hun werk. Ze zijn meer bezig met het checken van het eigen werk, gaan zelfstandig aan de slag en willen opdrachten voor school afmaken. De kernwaarde samenwerken levert de grootste problemen op. Kinderen missen het contact met de leraren, met medeleerlingen en hun vrienden. Daltonleraren zeggen dat ze nu meer beseffen hoe belangrijk individueel contact met hun leerlingen is. Dat is ook nodig om beter te kunnen zien wat leerlingen wel en niet doen. Toch zeggen leraren dat er (ook) winst zichtbaar is in de wijze van daltononderwijs op afstand. Dat heeft vooral te maken met het besef dat wat digitaal kan gebeuren, in de toekomst nog meer een vlucht zal gaan nemen. Zoals het werken met een digitale weektaak en het inzetten van formatief toetsen: het toetsen om te leren.
Op dinsdag 19 mei van 16.00-17.00 uur organiseren we een nieuwe editie van het digitale Dalton Café . Meld je hier aan. Dit keer gaan we het hebben over Daltononderwijs op afstand en deels op school: Hoe ga je verder en waar zet je straks op in?
Tips en links:
https://www.wingerd-online.nl/site/online-leren/thuis-leren-voor-kleuters
https://www.youtube.com/playlist?list=PLRVJcVMoDGGHnEnoLRs_3R1eTu9kBpqEW
https://didactiefonline.nl/blog/blonz/mind-the-gap
https://www.saxion.nl/nieuws/2018/10/toetsen-is-studeren—deel-ii
Deel deze pagina
Uitgelicht
