Tijdens onze zondagse wandeling blikken mijn dochter (13) en ik vooruit op de week die gaat komen: ‘Dinsdagmiddag ben ik dus later papa. We gaan na schooltijd nog opruimen bij de McDonalds. Als opdracht voor burgerschap. We moeten de wereld wat mooier, leuker maken.’

Het is mij meteen duidelijk waar de keuze voor de Mc-opruimactie vandaan komt. Ik klaag namelijk steen en been over de enorme rotzooi rond de McDonalds. Maar ik raak ook direct wat geïrriteerd door het goedbedoelde initiatief: ‘Nee Mare. Jullie gaan toch niet de zooi van de McDonalds opruimen? Dat is hun rotzooi, hun verantwoordelijkheid. Gaan jullie toch niet doen voor ze. Dan kan je veel beter via de gemeente klachten indienen.’

Ik begin aan een uitleg over het ‘meldpunt openbare ruimte’ en hoe je op de kaart kan aangeven dat er sprake is van ‘zwerfvuil’ of ‘illegale stort’. Maar ik zie de irritatie bij mijn dochter groeien. ‘Nee papa. Dat ga ik niet doen. We hebben al twee lessen aan dit plan gewerkt en mevrouw vindt het goed. En de anderen hebben ook al een mail gestuurd naar de McDonalds.’

Op de vraag naar de inhoud van de mail, is het antwoord: ‘Of we daar mogen opruimen.’ Mijn brein ontploft, maar nu houd ik mij nu maar even in.

Het hele gebeuren zet aan tot denken over burgerschapsvorming. Had de docent de kinderen niet wat kritischer moeten maken? Moet het onderwijs de kinderen überhaupt wel opzadelen met de opdracht om de wereld mooier, leuker te maken? Of moet ik niet zo mekkeren en gewoon blij zijn dat deze kinderen zich inzetten voor een betere wereld?

Opvattingen over burgerschap kunnen verschillen. En het is niet altijd eenvoudig om te bepalen wat wenselijk is. Zou mijn dochter op een daltonschool ook zo’n opdracht krijgen? Vanuit het lectoraat Vernieuwend Onderwijs werken we aan een vragenlijst die helpt om zicht te krijgen op je opvatting van burgerschap. Met behulp hiervan onderzoeken we de komende tijd de burgerschapsopvatting in het daltononderwijs. We gaan na hoe Helen Parkhurst hierover dacht en gaan vervolgens na hoe huidige daltonleerkrachten en directeuren hierover denken. Op basis hiervan kunnen we vervolgens aan de slag met daltoniaans burgerschap.

Na de Mc-opruimactie spraken mijn dochter en ik er nog even over. Of het niet veel effectiever zou zijn geweest als ze briefjes bij de deuren langs hadden gebracht met de oproep om melding te maken van McMilieuvervuiling. Daar was ze het roerend mee eens, maar, zei ze met een grote glimlach: ‘Dan doe jij dat toch?’ Ze heeft groot gelijk. Een mooi lesje in burgerschap. Dus hierbij, weliswaar via een column in de nieuwsbrief: dwing de McDonalds om de leefomgeving schoon te houden! Meld McMilieuvervuiling.

Zo, en dan nu een milkshake.

Symen van der Zee, lector Vernieuwend Onderwijs

Deel deze pagina

Uitgelicht