Door Patrick Sins, lector Vernieuwingsonderwijs Saxion en Thomas More hogeschool
Inleiding
Het lectoraat Vernieuwingsonderwijs werkt aan kwaliteitsverbetering van het daltononderwijs. Patrick Sins legt in deze column uit waarom het belangrijk is om praktijkonderzoek met elkaar te delen. In de Dalton OnderzoeksGroep (DOG) – een laagdrempelig platform voor daltonleraren – wordt al veel kennis en ervaring besproken. Meld je aan!
‘daltonleraren zijn meesters in het vertalen van onderzoeksbevindingen naar de onderwijspraktijk’
Samen met de onderzoekers van het lectoraat heb ik een doel voor ogen. Wij willen bijdragen aan de kwaliteitsverbetering van het daltononderwijs. We doen dit door leraren te helpen reflecteren op hun werk aan de hand van praktijkonderzoek. Cruciaal hierin is dat leraren van en met elkaar leren. Nu wordt er al veel praktijkonderzoek gedaan door daltonleraren. Maar helaas worden de ontwikkelde kennis en inzichten nauwelijks gedeeld. Daarom zijn we in het najaar van 2018 gestart met de Dalton OnderzoeksGroep (DOG). De DOG is een laagdrempelig platform waarin daltonleraren hun praktijkonderzoek bespreken, elkaar informeren en samen onderzoek kunnen doen.
Onderzoek door leerkrachten
Er wordt volop onderzoek gedaan door daltonleraren. Er staan altijd wel interessante artikelen in DaltonVisie waarin een leraar zijn of haar onderzoek beschrijft. Ik heb diverse leraren mogen begeleiden, die in het kader van hun studie een onderzoek uitvoerden op hun school. Indrukwekkend materiaal, omdat deze praktijkonderzoekers grondig hebben nagedacht over wat ze willen onderzoeken, waarom en hoe ze dat doen. Zo zijn er daltonleraren met motivatietheorieën in de weer om te onderzoeken welke interventies ze kunnen doen om de intrinsieke motivatie van leerlingen aan te wakkeren, wordt onderzocht hoe leerlingen de kernwaarde reflectie zien omdat we niet weten wat het perspectief van leerlingen hierop is en wordt er gekeken hoe daltonleraren bezig zijn met het bevorderen van zelfregulatie en executieve functies gezien het belang van zelfverantwoordelijk werken in het daltononderwijs.
Niet goed genoeg
‘Ik weet niet of mijn onderzoek goed genoeg is’ en ‘ik heb voor mijn studie een onderzoek moeten doen, maar dat verdween vervolgens in een la!’ Dat sommige daltonleraren aangeven onzeker te zijn over de kwaliteit van hun onderzoek en dat opbrengsten uit praktijkonderzoek vaak niet verder actief worden verspreid en gedeeld is jammer. Er is namelijk geen enkele reden om te twijfelen over de meerwaarde van het praktijkonderzoek dat daltonleraren doen. Ja inderdaad, het onderzoek is van een beperkte omvang omdat de studie vaak alleen op de eigen school is gedaan. En ja, de gebruikte onderzoeksinstrumenten zijn niet altijd even valide en betrouwbaar. Maar laten we ons hier niet van de wijs brengen. Dit zijn namelijk criteria die gelden voor wetenschappelijk onderzoek. En het doel van wetenschappelijk onderzoek is heel iets anders zijn dan wat we met praktijkonderzoek beogen. Daltonleraren willen de praktijk verbeteren, wetenschappelijke studies willen algemeen geldende uitspraken doen over bepaalde onderwijssituaties.
Het resultaat
De belangrijkste opbrengst van praktijkonderzoek is dat het iets teweegbrengt in je eigen klas, op je school en met betrekking tot je eigen leerproces als daltonleraar. Het doen van praktijkonderzoek zet je aan het denken over je onderwijs en dat is al winst: je stelt onderzoeksvragen, je verdiept je in de wetenschappelijke literatuur, je observeert je eigen praktijk vanuit een onderzoekersbril, je ontwikkelt onderwijsmaterialen die je kan onderbouwen, je verzamelt gegevens die antwoord geven op de vragen die je zelf stelt en je denkt na over wat de implicaties zijn van je bevindingen voor je onderwijspraktijk. En vooral dat laatste is belangrijk: daltonleraren zijn meesters in het vertalen van onderzoeksbevindingen naar de onderwijspraktijk. Daar kunnen sommige onderwijswetenschappers (waaronder ik) zelfs een puntje aan zuigen. Iedereen steekt er dus wat van op, laten we dus vooral van en met elkaar leren door te delen.
Proberen is leren
In de DOG hebben we al heel wat praktijkonderzoek en ervaringen met elkaar gedeeld. Hoe mooi is het om deze kennis en ontwikkelde materialen te kunnen delen met collega’s die in hetzelfde daltonschuitje hebben gezeten?! En dan niet alleen de dingen die goed gingen tijdens je onderzoek, maar vooral ook die zaken die minder goed (of zelfs fout) zijn verlopen. Onderzoek dat volledig gesmeerd verloopt of waar niks op valt af te dingen ben ik nog niet tegengekomen: onderzoeksopzetten worden afgekeurd, niet genoeg leerlingen hebben je vragenlijst ingevuld, data raakt kwijt (helaas heb ik dit zelf meegemaakt), leraren werken niet volgens je aanpak en planningen worden met voeten getreden. Het komt allemaal voor, niks nieuws onder de zon. Maar juist dit soort ervaringen vormen een vruchtbare bodem voor een diepgaande reflectie en geven je de nodige bagage om je praktijkonderzoek te optimaliseren. Een daltonleraar zonder vrees deelt ook deze ervaringen met anderen om samen te werken aan het verbeteren van het daltononderwijs door praktijkonderzoek.
Je bent van harte welkom om deel te nemen aan de DOG. De volgende bijeenkomst vindt plaats op donderdag 16 mei van 16.00-18.00 uur bij Daltonschool De Klipper in Berkel en Rodenrijs. Meld je aan bij Vera Otten
Deel deze pagina
Uitgelicht
