Afgelopen week met 22 collega-directeuren in vergadering bijeen gesproken over het huidige en dreigende personeelstekort in het primair onderwijs. Binnen onze stichting met 23 scholen zijn er op dit moment 8 vacatures. Één op de drie scholen dus. Tel daar de dertig niet vervangbare zieken bij op en je komt al snel tot de conclusie dat iedere school te kampen heeft met groepen die verdeeld worden of naar huis worden gestuurd. We vrezen de wintermaanden en de daarbij horende griepgolf(jes).
De komende jaren zal het personeelstekort drastisch toenemen en over 5 jaar zal elke basisschool in Nederland minstens één vacature tellen. Deze zullen niet gelijk verdeeld zijn over het land, met name de Randstad en in het bijzonder de grote steden zullen te kampen krijgen met ernstige uitval van lessen. Wat gaat dit doen met de mensen die wel aan het werk zijn in de scholen? De druk zal toenemen en de veerkracht af. Daar waar we het in onze scholen eerder moeten hebben van een sterke motivatie dan van een ruime beloning, zal de aanjager voor kwaliteitsverbetering ook onder druk komen te staan. We merkten dit in ons directieoverleg ook. Na een flinke brainstorm, die nog niets concreets had opgeleverd, gingen we over naar het komende vierjarig schoolplan en het inspectiebezoek aan ons bestuur. Wat valt er te plannen de komende jaren, we mogen blij zijn als we het huidige kwaliteitsniveau boven water kunnen houden. De inspectie zal echt geen kwaliteitsverbetering zien in de scholen met personeelstekorten. In de zorg worden operaties uitgesteld en bij de politie processen verbaal niet afgehandeld door personeelstekorten, maar het onderwijs moet doorgaan. In de huidige vorm lukt dat echt niet meer. De tijd is gekomen om ons onderwijs anders te organiseren gericht op haar hoofdtaak onderwijs geven en geen veredelde goedkope opvang te zijn voor kinderen van werkende ouders. De klant lijkt in eerste instantie gebaat bij opvang van hun kroost en pas als onderwijsresultaten tegenvallen door te weinig les, teveel verdelen of onbevoegden voor de klas volgt vaak ongezouten kritiek. En niet alleen van de klant, ook de overheid staat dan bij monde van de inspectie klaar om in duimdikke rapporten te verklaren dat de kwaliteit weer is afgenomen. Geen vrolijk verhaal zo vlak voor Kerst en weinig uitnodigend voor het maken van goede voornemens zou je kunnen zeggen. Ik ben voldoende realist om de werkelijkheid onder ogen te zien, het pessimistisch toekomstbeeld kan in mijn ogen doorbroken worden door een andere inrichting van ons onderwijs waarbij het aantal lesuren omlaag moet, zodat er een standaard vierdaagse leswerk kan ontstaan. Binnen ons daltononderwijs is in mijn ogen makkelijker een andere inrichting te maken omdat onze kernwaarden daarin een stevige bijdrage kunnen leveren. Unit-onderwijs, het werken in clubs of ateliers en het inzetten van meer ICT zal de leerkracht ontlasten. Minder lesgeven bij eenzelfde formatieomvang betekent ook dat er meer tijd is voor collegiale consultatie, voorbereiding van de lessen en werkoverleg. Wellicht is het dan ook weer mogelijk om leerkrachten een studie te laten volgen. Het is onbegrijpelijk dat er in deze tijd nog cursussen onder schooltijd worden aangeboden!
Ook het meedenken over goed daltononderwijs en het besturen van de vereniging vraagt onze aandacht. Dat een aantal huidige bestuurders het zolang na hun pensioen hebben volgehouden om met veel enthousiasme de NDV te besturen zegt veel over het prettige klimaat waarin dit gebeurt. Met ontzettend veel plezier geven we vorm aan samenwerking, zelfstandigheid, eigen verantwoordelijkheid en reflectie. Telkens weer ervaar ik het bestuurswerk als verfrissend en geeft het mij energie om het in de praktijk uit te voeren. De combinatie bestuurder en uitvoerende “met je poten in de klei” maakt dat je een goede inschatting kan maken van het haalbare van goede bedoelingen. Door het vertrek van Paul Meuwese en Han de Bruin uit het algemeen bestuur zijn we hard op zoek naar mensen uit het primair onderwijs die het stokje willen overnemen en bestuurlijk meerwaarde kunnen en willen geven aan ons daltononderwijs. Het is een investering die zich uitbetaalt in passie, plezier en professionaliteit.
Namens het algemeen bestuur wens ik jullie een gezond en veerkrachtig 2019 toe.
Met vriendelijke groet,
Willem Wagenaar
Deel deze pagina
Uitgelicht
