Vreugde en Inspiratie in Levenslang Leren

In deze bijdrage deelt Pascale Drever alvast haar inzichten over waarom het welzijn van leraren de hoeksteen is van een gezonde schoolpopulatie en waarom het zowel voedend als zeer lonend kan zijn om afstand te nemen van onze gebruikelijke rollen. Pascale nam in het schooljaar 2023-’24 in semester 1 langdurig verlof om te werken aan haar doctoraat in de onderwijskunde. Zij is adjunct-directeur op Ascham School, de daltonschool in Sydney (Australië), die in 2022 haar 100-jarig bestaan als daltonschool vierde. Pascale hoopt in de loop van dit jaar te promoveren.

Het behalen van een onderzoeksgraad is altijd een levenslange droom van mij geweest. In 2020 heb ik me aangemeld bij de University of New South Wales om te beginnen met mijn doctoraat in de onderwijskunde (EdD) en ik was verheugd om te worden geaccepteerd. Ik geloof dat mijn toelating te danken was aan de relevantie en het belang van mijn gekozen onderzoeksthema: 'Welzijn van leraren', met Ascham als mijn casestudy.

Tot 2020 gebeurde er niet veel op het gebied van lerarenwelzijn, maar toen we de eerste COVID-19-lockdown ingingen, werd de onderwerp steeds belangrijker. Het welzijn op scholen richt zich echter meestal op kinderen, waardoor leraren vaak over het hoofd worden gezien. Het is echter cruciaal voor scholen om het welzijn van leraren net zo serieus te nemen en erin te investeren als we doen met het welzijn van onze leerlingen.

Het welzijn van leraren is om zoveel redenen van essentieel belang voor een gezonde schoolpopulatie. Leraren die zowel mentaal als fysiek gezond zijn, zijn beter toegerust om de emotionele en academische behoeften van hun leerlingen te ondersteunen. Ze kunnen boeiende lessen plannen en geven, een hoog niveau van enthousiasme en motivatie behouden en efficiënter inspelen op de behoeften van leerlingen. De samenwerking tussen personeel wordt erdoor verbeterd en de werktevredenheid neemt toe, waardoor op school een hechtere gemeenschap ontstaat. Het resultaat is een sterk gevoel van verbondenheid en erbij horen, waardoor leerlingen en het personeel genieten van een meer productieve en harmonieuze leeromgeving.

Een belangrijk aandachtspunt van mijn rol als leidinggevende is ervoor te zorgen dat we die veilige en ondersteunende omgeving hebben waarbinnen leraren kunnen uitblinken in hun werk. Dit omvat effectief beheer van het gedrag van leerlingen, het verzekeren van een soepele werking van de school en het creëren van een ruimte die veilig is voor lesgeven en leren.

Vreugde

Als onderdeel van mijn onderzoek interviewde ik 23 huidige Ascham-leraren die zich vrijwillig hadden aangemeld na mijn open uitnodiging aan alle docenten. Het doel van mijn onderzoek was om te begrijpen hoe leraren het welzijn van leraren conceptualiseren. Deze kwalitatieve benadering stelde me in staat om diepgaande, gecontextualiseerde inzichten te krijgen in wat het welzijn van leraren voor leraren betekent – een perspectief dat momenteel ontbreekt in de literatuur over het onderwerp.

Een belangrijk thema dat uit mijn onderzoek naar voren kwam, is het krachtige effect van de lol in het lesgeven. Deelnemers uitten hartstochtelijk hun diepe genegenheid voor lesgeven (“Ik kom graag naar mijn werk”) en deelden verhelderende reflecties over waarom ze hun baan koesteren, wat de diepe vreugde illustreert die ze in hun rol ondervinden.

Hoewel vreugde niet hetzelfde is als welzijn, is het er wel mee verwant. Ik geloof dat alle leraren dat 'A-ha!'-moment koesteren wanneer de ogen van leerlingen fonkelen van begrip. Een deelnemer verwoordde het prachtig door te zeggen: “Wanneer leerlingen succes hebben, geven ze mij de feedback dat ze het goed doen, wat mij vervolgens het gevoel geeft dat ik succesvol ben. Ik ben als het ware een spiegel, omdat ik het welzijn van mijn leerlingen weerspiegel.”

De rol van schoolleiders is om leraren te ondersteunen, zodat zij de vreugde van lesgeven kunnen ervaren. Dit betekent bijvoorbeeld ervoor zorgen dat ze de middelen hebben om hun werk uit te voeren, dat ze voldoende tijd krijgen om taken uit te voeren en dat er duidelijkheid is in de communicatie. Professionele ontwikkeling is ook een belangrijk onderdeel: ervoor zorgen dat onze leraren de training krijgen die ze nodig hebben, zodat ze zich zelfverzekerd en effectief voelen in de klas.

Het begrijpen van wat ‘well-being’ van leraren bepaalt, is ook van vitaal belang voor het ondersteunen van nieuwe leraren en het behoud van leraren voor het beroep. Zeer weinig nieuwe leraren blijven in de eerste vijf jaar behouden voor het beroep. Bij Ascham hebben we de afgelopen jaren onze ondersteuning voor onderwijzend personeel aanzienlijk vergroot via speciale professionele leermogelijkheden, met verdere plannen in de maak. Te vaak worden nieuwe leraren in het diepe gegooid zonder veel ondersteuning. Ik hoop dat mijn onderzoek het beleid en de praktijk op dit terrein positief zal beïnvloeden, niet alleen bij Ascham, maar ook breder.

Levenslang Leren

Voor docenten is het ongelooflijk lonend om afstand te nemen van de dagelijkse praktijk om een professioneel of persoonlijk doel na te streven - voor jezelf, voor je collega's en voor je studenten. Je hebt meer tijd om uit te rusten, te ‘verjongen’, creatief te denken en dieper te reflecteren. We leiden zulke drukke levens; we zijn altijd onderweg. Dus het was een echt voorrecht voor mij om de tijd te hebben om me te verdiepen in het thema en om aan mijn onderzoek te werken.

Afstand nemen van een leiderschapspositie opent ook de deur voor anderen om in te stappen, waardoor ze nieuwe verantwoordelijkheden op zich kunnen nemen en frisse, nieuwe ideeën op tafel kunnen brengen. Deze uitwisseling van rollen en perspectieven bevordert niet alleen groei en innovatie binnen de school, maar helpt ook om een dynamische en ondersteunende leeromgeving te creëren.

Pascale Drever (DaltonVisie jrg. 13, nr. 2.1)

*) Pascale Drever is adjunct-directeur van Ascham School in Sydney. https://www.linkedin.com/in/pascale-drever-ab95b038

Dit artikel is eerder in het Engels gepubliceerd in het tijdschrift van Ascham School: The Dalton Extra (oktober 2024).

Meer informatie over teacher well-being is onder meer te vinden in deze bron: https://www.oecd.org/en/publications/teachers-well-being_c36fc9d3-en.html