Daarom Dalton!
Daltononderwijs bestaat al sinds het begin van de twintigste eeuw. Grondlegster Helen Parkhurst (1886-1975) zoekt in haar onderwijs aan de Children's University in New York en de Public High School in Dalton (van dat plaatsje in de Verenigde Staten komt dus de term 'daltononderwijs') de balans tussen de maatschappelijke eisen die aan het onderwijs worden gesteld en de persoonlijke doelen van leerlingen.
Parkhurst heeft nooit voorgeschreven hoe onderwijs precies ingericht moet worden. Op daltonscholen denken leraren zelf en gezamenlijk na over het beste onderwijs voor hun leerlingen, in hun tijd en hun omstandigheden. Als leidraad gebruiken daltonscholen in Nederland de vijf kernwaarden die de Nederlandse Dalton Vereniging heeft ontwikkeld. Die vijf kernwaarden zijn uit de ideeën van Parkhurst over goed onderwijs afgeleid.
Daltononderwijs is iedere leerling gegund
Samenwerking
Vrijheid en verantwoordelijkheid
Reflectie
Zelfstandigheid
Effectiviteit
Dit is Dalton
Samenwerking
Een daltonschool is een leefgemeenschap waar leerlingen, leerkrachten, ouders, schoolleiding en bestuur op een natuurlijke en gestructureerde wijze samen leven en werken. Een daltonschool is ook een leeromgeving waar leerlingen en leraren iets van en met elkaar leren. Doordat leerlingen samen met leraren en medeleerlingen aan hun leertaken werken, leren zij met elkaar om te gaan en leren zij dat zij elkaar kunnen helpen.
Het verwerven van kennis en vaardigheden in samenwerking met anderen kan het leren vergemakkelijken. Leerlingen leren dat er verschillen bestaan tussen mensen. Ze leren naar elkaar te luisteren en respect te hebben voor elkaar. Als leerlingen met elkaar samenwerken, ontwikkelen ze sociale vaardigheden en leren ze reflecteren op de manier waarop ze leren, zoals het beoordelen van een eigen inbreng en die van een medeleerlingen, het aangaan van de dialoog, het leren omgaan met teleurstellingen en het ervaren van een meeropbrengst uit de samenwerking. Het uiteindelijke doel is democratisch burgerschap. Een daltonschool is een oefenplek voor democratisering en socialisering.
Dit is Dalton
Vrijheid en verantwoordelijkheid
Vrijheid is noodzakelijk om eigen keuzes te kunnen maken en eigen wegen te vinden. Vrijheid in het daltononderwijs is de gelegenheid krijgen om het taakwerk zelf te organiseren. De opgegeven leerstof en de eisen die daaraan worden gesteld, de tijdslimiet, de werkafspraken en de schoolregels vormen de grenzen waarbinnen de leerlingen hun vrijheid leren gebruiken. Een leerling leert verantwoordelijkheid voor zichzelf en zijn omgeving te dragen, als zijn omgeving hem daarvoor de ruimte en mogelijkheden biedt.
Door leerlingen meer vrijheid te bieden kunnen zij eigen keuzes maken en een actieve leerhouding ontwikkelen. Maar vrijheid betekent niet dat alles zomaar kan en mag. Het is een taak van de leraar om iedere leerling een structuur te bieden om vrijheid binnen grenzen te leren hanteren. Leerlingen krijgen de ruimte om te ontdekken en te experimenteren, maar worden tegelijk ook geconfronteerd met de relatie tussen wat ze doen en wat dat oplevert. Dat is voor leerlingen een geleidelijk leerproces, waarin zelfkennis en zelfinschatting een grote rol spelen.
Dit is Dalton
Reflectie
Nadenken over je eigen gedrag en je eigen werk, is op daltonscholen belangrijk. Op veel daltonscholen maken leerlingen vooraf een inschatting van de moeilijkheidsgraad en de tijd van de opdrachten. Achteraf wordt hierover ook een feitelijke beoordeling gegeven en worden in gesprekjes regelmatig de inschattingen vooraf en de feitelijke beoordelingen achteraf met elkaar vergeleken. In zulke gesprekjes kan er dan bijvoorbeeld aandacht geschonken worden aan het feit waarom een kind steeds de rekenopgaven in de weektaak vooraf moeilijker inschat dan ze (achteraf) blijken te zijn.
Op andere aspecten van het werken in de klas wordt op een soortgelijke wijze gereflecteerd. Zo wordt geleidelijk de vaardigheid in het zelfstandig werken en het samenwerken opgebouwd. Het kritisch benaderen van onderwijskundige ontwikkelingen en inzichten is op een daltonschool vanzelfsprekend. Iedere leraar die werkt op een daltonschool reflecteert op zijn/haar onderwijspraktijk en professioneel handelen. Ook op schoolniveau vindt reflectie over de kwaliteit van het daltononderwijs voortdurend plaats.
Dit is Dalton
Zelfstandigheid
Zelfstandig leren en werken op een daltonschool is actief leren en werken. Een leerling wil doelgericht werken aan een taak of opdracht en is in staat om tijdens dit leerproces hulp te zoeken indien noodzakelijk. Deze manier van werken stimuleert het probleemoplossend denken van leerlingen.
Om later als volwassene goed te kunnen functioneren moet een leerling leren beoordelen welke beslissingen hij/zij moet nemen en wat de gevolgen daarvan zijn. De keuzevrijheid dwingt een leerling tot het nemen van zelfstandige beslissingen die voor hem effectief en verantwoord zijn.
Dit is Dalton
Effectiviteit
Daltononderwijs biedt een manier om effectiever te werken. Op daltonscholen willen we het schoolse leren doelmatiger maken. Daarom is effectiviteit een kernwaarde. Effectiviteit vooronderstelt duidelijkheid over de onderwijsdoelen. Daltonscholen onderschrijven dat het onderwijs een brede functie heeft. Onderwijs behoort kinderen en jeugdigen niet alleen intellectueel, maar ook cultureel en moreel te vormen, zodat ze zelfredzaam en sociaal verantwoordelijk worden: geoefend in, gewend aan en voorbereid op leven, werken en samenleven.
Het daltononderwijs is gericht op een effectieve inzet van tijd, menskracht en middelen. Juist omwille van de effectiviteit geven daltonleraren leerlingen verantwoordelijkheid. Als leerlingen een taak krijgen, waar zij verantwoordelijkheid voor dragen en die ze in vrijheid zelf plannen en uitvoeren, dan is het onderwijs veel effectiever is dan stilzit- en luisteronderwijs. Daltononderwijs maakt van leerlingen als het ware 'ondernemers', die verantwoordelijkheid leren dragen voor het schoolwerk, hun eigen werk, dat ze in vrijheid en vaak samen met anderen, uitvoeren.
Missie
Daltononderwijs is iedere leerling gegund
Daltononderwijs staat voor een brede vorming (zowel op cognitief, cultureel, sportief als sociaal-emotioneel gebied) die bijdraagt aan een sterke persoonsontwikkeling. Daltononderwijs is adaptief onderwijs dat leerlingen past en uitnodigt om op basis van (zelf)vertrouwen uitdagingen aan te gaan om zich verder te ontwikkelen.
Het kritisch onderzoekend benaderen van moderne ontwikkelingen en inzichten is op een daltonschool vanzelfsprekend. Daarmee gaat het daltononderwijs voortdurend met zijn tijd mee, zonder de doelmatigheid van onderwijs en de inbreng van een ondernemende leerling uit het oog te verliezen.
Visie
De opbrengst, dat ben ik!
Het daltononderwijs geeft inhoud aan een brede vorming van leerlingen waarbij intellectuele ontwikkeling en creatieve groei in evenwicht zijn met sociale ontwikkeling en persoonlijke groei.
Een leerling wordt uitgedaagd het beste uit zichzelf te halen. Het daltononderwijs biedt daartoe een leef- en leeromgeving waar leerlingen worden uitgedaagd zich te ontwikkelen tot mensen zonder vrees met een kritische en democratische grondhouding.
Het daltononderwijs wil een wezenlijke bijdrage leveren om leerlingen in staat te stellen te functioneren in een complexe samenleving door ondernemend en zelfverantwoordelijk te worden in het leven, in het werken en in het samenleven.
Het Daltononderwijs
De echte taak van de school is niet om leerlingen aan vooropgezette ideeën te binden, maar om ze de vrijheid te geven eigen ideeën te ontdekken…
Vind een Daltonschool
Dalton IDee
Dalton herken je aan
In het boekje DaltonIDee vind je de allerkortste samenvatting van daltononderwijs. Wat betekent dalton voor leerlingen, voor medewerkers, voor scholen? Wil je uitleggen wat dalton is: begin dan bij DaltonIDee! Er is een Nederlandse en Engelse versie.
